زیات شمیر لویدیځو ورځپاڼو د افغانستان د ولسمشرۍ د دوهم دور انتخاباتو په اړه مقالې او مضونونه خپاره کړي او دا مسله یي له بیلابیلو اړخونو څیړلې ده.
نیویارک ټایمز ورځپاڼې: په افغانستان کي له اور سره لوبې– تر سرلیک لاندې یوه مضمون خپور کړی او په یوه برخه کې یې راغلي:
د افغانستان په دي حساسو او حیاتي شیبو کي د ولسمشرۍ په انتخاباتو کي کاندید، عبدالله عبدالله د جون میاشتې پر ۱۴مه نېټه د ترسره شوو انتخاباتو د رای شمېرنې بهیر په ګډوډولو سره په هیواد کي یو سیاسي بحران رامنځ ته کوي. هغه د چارشنبې په ورځ د انتخاباتو له خپلواک کمیسیونه وغوښتل چې رای شمېرنه ودروي او له دې پروسې یي خپل ناظرین وایستل.
نیویارک ټایمز ورځپاڼه لیکي: د عبدالله عبدالله دا عمل د افغانستان لپاره چې په یوه نازک حالت کي او د طالبانو تر ګواښونو لاندې دی، ممکن یو مصیبت وي.
د ورځپاڼې په باور، که چیرې د انتخاباتو وړونکی اعلان نشي، احتمال لري چې په افغانستان کي د نژادي او قومي لیکو ترمنځ سیاسي مبارزه زور واخلي او په دي توګه به ناممکنه شي چې قدرت په ډیموکراټیک ډول انتقال شي.
ورځپاڼه زیاتوي، په افغانستان کي د ګډوډیو له امله به د حکومت د پریکړې او تصمیم نیونې قوت له منځه لاړشي او د کابل او واشنګټن ترمنځ د دوه اړخیز امنیتي تړون چې له مخې به یې په افغانستان کې د ۲۰۱۴م کال وروسته د امریکایي ځواکونو پاته کېدل ډاډمن شي، مخه ونیوله شي.
نیویارک ټایمز ورځپاڼه وړاندي لیکي:
په افغانستان کي ډیموکراسي ځوانه ده او د دې هیواد سیاسي تاریخ ته چې په قومي اصولو ولاړدی، او پراخ ادارې فساد ته په کتو، د نړۍوالو کارپوهانو او امریکایي چارواکو په ګډون، زیات شمیر خلک په دې باور دي چې په انتخاباتو کي به یو څه ټګۍ شوې وې.
عبدالله عبدالله ادعا کوې چې په انتخاباتو کي د اشرف غني احمدزي په ګټه صندوقونه ډک شوي او د انتخاباتو د خپلواک کمیسیون د یوه جګپوړې چارواکي په ګډون یې حکومتي چارواکې په ټګیو تورن کړي دي.
ورځپاڼه لیکي، اصلي ستونزه دا ده چې د انتخاباتو خپلواک کمیسیون تر اوسه د رایو رسمې نتیجې نه دې اعلان کړي، او عبدالله عبدالله په انتخاباتو کې د ټګیو برګیو کره شواهد هم نه دي وړاندي کړي، خو بیا هم نوموړي پروسه تحریم کړه. د افغانستان د قوانینو له مخي د انتخاباتو په اړه شکایتونه، درغلۍ او بې نظمۍ باید د انتخاباتې شکایتونو کمیسیون وڅیړې او دا په هغه صورت کي کیږې چې نتیجې اعلان شي.
نیویارک ټایمز د تحلیل په وروستۍ برخه کي لیکي: په افغنستان کي د سیاسي ګډوډیو له امله ممکن متحده ایالات او نړۍوال مرستندویان له افغانستان سره د خپلو مالي او نورو مرستو په ژمنو له سره کتنه وکړي، خو افغانستان د داسې یوه حالت یا نتیجې د زغم توان نلري.
ایکونومیست مجلې هم په همدي اړه یو تحلیلي مضمون خپور کړی او په یوه برخه کي یي لیکي:
په افغانستان کي تاریخ تکرارېږې او په ډېرو مواردو کي له غمیزو او تراژیدیو سره مل وي.
د جون ۱۴مه باندط د ولسمشرۍ د دوهم دور انتخاباتو کي د ۲۰۰۹ م کال حالت تکرار شو. په دې معنا چې هغه مهال ولسمشر حامد کرزی په انتخاباتو کي د ردغلیو له ادعاو سره سره، د ولسمشر په څوکي ټاکل شوی و او دا ځل هم د جون په ۱۸مه عبدالله عبدالله، کرزی او د انتخاباتو خپلواک کمیسیون په انتخاباتو کي په لاسوهنو او درغلیو تورن کړل.
ایکونومیست زیاتوي، عبدالله عبدالله په ۲۰۰۹م کال کي هم، ورته تورونه لګولې ول او د دوهم دور له سیالیو وتلی و.
مجله وړاندې لیکي: په افغانستان کې له انتخاباتو دا ځل له توقع پرته ستونزه رامنځ ته شوه. مرستندویانو هیله درلوده چې د اګست تر دوهمې پورې به په افغانستان کي نوي ولسمشر ته په آرامۍ او سوله ایز ډول قدرت انتقال شي، خو دا کار ممکن وځنډیږې او په دي توګه به د کابل او واشنګټن تر منځ د امنیتي تړون لاسلیکېدل هم وځنډول شي.
نیویارک ټایمز ورځپاڼې: په افغانستان کي له اور سره لوبې– تر سرلیک لاندې یوه مضمون خپور کړی او په یوه برخه کې یې راغلي:
د افغانستان په دي حساسو او حیاتي شیبو کي د ولسمشرۍ په انتخاباتو کي کاندید، عبدالله عبدالله د جون میاشتې پر ۱۴مه نېټه د ترسره شوو انتخاباتو د رای شمېرنې بهیر په ګډوډولو سره په هیواد کي یو سیاسي بحران رامنځ ته کوي. هغه د چارشنبې په ورځ د انتخاباتو له خپلواک کمیسیونه وغوښتل چې رای شمېرنه ودروي او له دې پروسې یي خپل ناظرین وایستل.
نیویارک ټایمز ورځپاڼه لیکي: د عبدالله عبدالله دا عمل د افغانستان لپاره چې په یوه نازک حالت کي او د طالبانو تر ګواښونو لاندې دی، ممکن یو مصیبت وي.
د ورځپاڼې په باور، که چیرې د انتخاباتو وړونکی اعلان نشي، احتمال لري چې په افغانستان کي د نژادي او قومي لیکو ترمنځ سیاسي مبارزه زور واخلي او په دي توګه به ناممکنه شي چې قدرت په ډیموکراټیک ډول انتقال شي.
ورځپاڼه زیاتوي، په افغانستان کي د ګډوډیو له امله به د حکومت د پریکړې او تصمیم نیونې قوت له منځه لاړشي او د کابل او واشنګټن ترمنځ د دوه اړخیز امنیتي تړون چې له مخې به یې په افغانستان کې د ۲۰۱۴م کال وروسته د امریکایي ځواکونو پاته کېدل ډاډمن شي، مخه ونیوله شي.
نیویارک ټایمز ورځپاڼه وړاندي لیکي:
په افغانستان کي ډیموکراسي ځوانه ده او د دې هیواد سیاسي تاریخ ته چې په قومي اصولو ولاړدی، او پراخ ادارې فساد ته په کتو، د نړۍوالو کارپوهانو او امریکایي چارواکو په ګډون، زیات شمیر خلک په دې باور دي چې په انتخاباتو کي به یو څه ټګۍ شوې وې.
عبدالله عبدالله ادعا کوې چې په انتخاباتو کي د اشرف غني احمدزي په ګټه صندوقونه ډک شوي او د انتخاباتو د خپلواک کمیسیون د یوه جګپوړې چارواکي په ګډون یې حکومتي چارواکې په ټګیو تورن کړي دي.
ورځپاڼه لیکي، اصلي ستونزه دا ده چې د انتخاباتو خپلواک کمیسیون تر اوسه د رایو رسمې نتیجې نه دې اعلان کړي، او عبدالله عبدالله په انتخاباتو کې د ټګیو برګیو کره شواهد هم نه دي وړاندي کړي، خو بیا هم نوموړي پروسه تحریم کړه. د افغانستان د قوانینو له مخي د انتخاباتو په اړه شکایتونه، درغلۍ او بې نظمۍ باید د انتخاباتې شکایتونو کمیسیون وڅیړې او دا په هغه صورت کي کیږې چې نتیجې اعلان شي.
نیویارک ټایمز د تحلیل په وروستۍ برخه کي لیکي: په افغنستان کي د سیاسي ګډوډیو له امله ممکن متحده ایالات او نړۍوال مرستندویان له افغانستان سره د خپلو مالي او نورو مرستو په ژمنو له سره کتنه وکړي، خو افغانستان د داسې یوه حالت یا نتیجې د زغم توان نلري.
ایکونومیست مجلې هم په همدي اړه یو تحلیلي مضمون خپور کړی او په یوه برخه کي یي لیکي:
په افغانستان کي تاریخ تکرارېږې او په ډېرو مواردو کي له غمیزو او تراژیدیو سره مل وي.
د جون ۱۴مه باندط د ولسمشرۍ د دوهم دور انتخاباتو کي د ۲۰۰۹ م کال حالت تکرار شو. په دې معنا چې هغه مهال ولسمشر حامد کرزی په انتخاباتو کي د ردغلیو له ادعاو سره سره، د ولسمشر په څوکي ټاکل شوی و او دا ځل هم د جون په ۱۸مه عبدالله عبدالله، کرزی او د انتخاباتو خپلواک کمیسیون په انتخاباتو کي په لاسوهنو او درغلیو تورن کړل.
ایکونومیست زیاتوي، عبدالله عبدالله په ۲۰۰۹م کال کي هم، ورته تورونه لګولې ول او د دوهم دور له سیالیو وتلی و.
مجله وړاندې لیکي: په افغانستان کې له انتخاباتو دا ځل له توقع پرته ستونزه رامنځ ته شوه. مرستندویانو هیله درلوده چې د اګست تر دوهمې پورې به په افغانستان کي نوي ولسمشر ته په آرامۍ او سوله ایز ډول قدرت انتقال شي، خو دا کار ممکن وځنډیږې او په دي توګه به د کابل او واشنګټن تر منځ د امنیتي تړون لاسلیکېدل هم وځنډول شي.