پراګ - د امريکا او طالبانو ترمنځ نن (د فبرورۍ پر ۲۹مه) د سولې هوکړه لاسليک شوه. "افغانستان ته د سولې راوستلو تړون" په نوم د دې هوکړې مقصد د افغانستان څه باندې ۱۸ کلنې جګړې ته د پای ټکی اېښودل دی.
د تړون مراسم د قطر په دوحه کې تر سره شول چې د امريکا له لوري د افغان سولې لپاره د امريکا د بهرنيو چارو وزارت ځانګړي استازي زلمي خليلزاد او د طالبانو له لوري د دې ډلې د سياسي دفتر مشر ملا عبدالغني برادر لاسليکونه وکړل.
دا هم وګورئ: افغان سوله: امريکا او طالبانو د سولې تړون لاسليک کړ
د سند تر لاسليک وړاندې د امريکا د بهرنيو چارو وزير مايک پامپيو او ملا عبدالغني برادر ويناوې وکړې. پر دې مهال د شاوخوا ۳۰ هېوادنو او سازمانونو استازي هم موجود ول.
د امريکا د بهرنيو چارو وزارت د دې تړون متن پر خپله وېبپاڼه خپور کړی چې پکې راغلي چې د "طالبانو اسلامي امارت" چې امريکا يې په دې نوم نه تسليموي او يوازې "طالبان" ورته وايي د مارچ پر ۱۰مه به له افغان لوري سره بين الافغاني مذاکرات پيلوي.
د دې خبرو په اېجنډا کې به يوه نکته مستقل او جامع اوربند هم وي. د بين الافغاني مذاکراتو برخوال به نه يوازې د مستقل او جامع اوربند د نېټې او ډول په اړه بحث کوي بلکې د هغه ګډ ميکانيزم د عملي کولو اعلان به هم کوي چې د افغانستان د راتلونکې سياسي لار نقشې لپاره ورباندې موافقه وشي.
د تړون له مخې امريکا او ايتلافيان به يې په لومړيو ۱۳۵ ورځو کې له پنځو پوځي اډو څخه خپل ټول سرتېري باسي. پر دې سربېره به امریکا په افغانستان کې د خپلو سرتيرو شمېر له شاه خوا ۱۳ زرو څخه ۸۶۰۰ ته راکموي، خو په نورو نهه نيمو مياشتو کې به امريکا او ايتلافيان خپل ټول پاتې ځواکونه له افغانستانه باسي.
دا هم وګورئ: افغانستان او امریکا د سولې لپاره پر ګډ کار سلا شوي دي
د تړون له مخې افغان حکومت به د ۲۰۲۰م کال د مارچ تر ۱۰مې، چې د بين الافغاني مذاکراتو لومړۍ ورځ کېږي، د طالبانو ۵۰۰۰ بنديان ازادوي او په بدل کې به طالبان د دوی ۱۰۰۰ بنديان ورخوشي کوي. بلخوا به امريکا د ۲۰۲۰م کال د اګست له ۲۷مې د طالبانو له غړيو د امريکايي بندېزونو ليرې کولو ته کتنه کوي.
پر دې سربېره به د بين الافغاني خبرو له پيل وروسته د ۲۰۲۰م کال د مې پر ۲۹مه امريکا د ملګرو ملتونو د امنيت شورا له نورو غړيو او افغانستان سره په تماس کې کېږي چې د طالبانو نومونه تر بندېز لاندې نوملړه وباسي.
په تړون کې راغلي چې طالبان به د القاعده په ګډون خپلو غړيو او نورو کسانو او ډلو ته دا اجازه نه ورکوي چې له افغان خاورې امریکا او یا د هغوی ايتلافيانو ته يو ډول ګواښ پېښ کړي. بلخوا به طالبان له هغو کسانو او ډلو سره همکاري نه کوي او هغوی به د خلکو له ګومارنې، روزنې او پيسو راغونډولو راګرځوي چې امريکا يا د هغوی ايتلافيانو ته خطر وړاندې کوي.
پر دې سربېره به طالبان نه خو هغه چا ته په افغانستان کې د پناه يا استوګنې اجازه ورکوي او نه به هم ويزه، پاسپورټ يا نور سفري او قانوني اسناد ورکوي چې د امريکا او ايتلافيانو لپاره خطر دي.
دا هم وګورئ: د امریکا او طالبانو هوکړه به تشدد پای ته ورسوي؟
په تړون کې راغلي چې امريکا او طالبان له يو بل سره مثبت اړيکې غواړي او تمه لري چې د بين الافغاني مذاکراتو په نتيجه کې به له جوړ جاړي وروسته د رامنځ ته شوي نوي اسلامي حکومت او امريکا اړيکې مثبتې وي. امريکا غواړي چې له دغه نوي حکومت سره د بيارغونې په چارو کې اقتصادي همکاري وکړي او د دوی په داخلي چارو کې به مداخله ونکړي.
د تړون په متن کې چې هر ځای د "طالبانو اسلامي امارت" ذکر شوی نو هلته سمدستي ورسره ليکل شوي چې امريکا دوی په دې نوم نه پېژني بلکې يوازې "طالبان" ورته وايي.
د دې تړون د لاسلیک نېټه د امریکا د بهرنیو چارو وزارت اعلان کړې وه. امريکا او طالبانو د ۲۰۱۸م کال په اکتوبر مياشت کې د افغان سولې په اړه خبرې پيل کړې چې وروستی او ۱۰م پړاو يې د روان ۲۰۲۰م کال په جنوري کې تر سره شو.
تر هغه وروسته د روان ۲۰۲۰م کال د فبرورۍ پر ۲۲مه په افغانستان کې د تاوتریخوالي کمولو اوونۍ پیل شوه چې تېره شپه پای ته ورسېده خو راپورونه وايي چې دا اورکم د هوکړې تر لاسليکېدو وروسته هم دوام لري.