په سیاسي ګوندونو کې په ځانګړې توګه پښتونخوا ملي عوامي ګوند په یو شمېر ښارونو کې غونډې جوړې کړې وې او د مورنیو ژبو پر ارزښت یې پکې ویناوې وکړې.
په اسلام اباد کې د یاد ګوند له خوا جوړې شوې غونډې ته د ګوند مخکښ سنېټر عثمان خان کاکړ وویل ، په پاکستان کې د مېشتو ټولو قامونو له ژبو سره پر کرکه ولاړ چلند شوی دی.
ده وویل ، “په پاکستان کې پنځه قامونه لکه پښتون ، بلوڅ ، سیندهی ، سرایکی او پنجابی ژوند کوي.دلته له له پښتو ، بلوڅي ، سیندهي ، سرایکي او پنجابي ټولو سره ډېر تعصب شوی دی او پر دې قامونو یې اردو تپلې ده کومه چې د دې یوه قام هم خپله ژبه نه ده.”
د پښتونخوا ملي عوامي ګوند له خوا د اسلام اباد تر څنګ په کوټه ، سوات ، بنو ، ډېره اسماعیل خان او یو شمېر نورو ښارونو کې غوڼدې جوړې شوې وې.
په عین حال کې په ځینو ښارونو کې د ادبي ټولنو له اړخه هم د یادې ورځي په ویاړ غونډې او مشاعرې رابلل شوې وې.
د بلوچستان په پښتون مېشته سیمه بوري یا لورلايي کې د پښتو ادبي ملګري په نامه تنظیم هم یو ورځنی سمینار او له هغه وروسته مشاعره وکړه چې ګڼ شمېر کسانو پکې ګډون وکړ.
په کوټه کې د پښتو اکېډمۍ له خوا هم د مورنیو ژبو پر ارزښت غونډه رابلل شوې وه چې د ادیبانو ترمنځ پکې د پښتونخوا ملي عوامي ګوند ، عوامي نشنل ګوند او یو شمېر نورو ګوندونو او ټولنو غړو ګډون کړی وو.
د پښتو اکېډمۍ له مشر او ادیب سید خیر محمد عارف څخه مې وپوښتل چې د دې ورځې لمانځل پښتو ژبې ته څه ګټه رسولای شي؟
هغه وویل ، “د دې ورځې لمانځل ځکه مهم دي چې له دې لارې په پښتنو کې په دې اړه شعور پیدا شي چې د دوي ژبه مهمه ده او دا ژبه باید د نصاب تر څنګ د دفتر او روزګار ژبه شي. دا کار به هغه وخت اسان شي چې عام پښتون ولس د خپلې مورنۍ ژبې په ارزښت خبر شي”.
د یادونې وړ ده چې د مورنیو ژبو نړیواله ورځ هر کال د فرورۍ پر ۲۱مه لمانځل کېږي.
د ملګرو ملتونو له خوا د دې ورځې د لمانځلو هدف دا دی چې د نړۍ ولسونهد خپلو مورنیو ژبو په اهمیت خبر شي.